İslam Ve Tasavvuf - ABDULVÂHİD EFENDİ (ö.1881)

Afganistan kökenli olduğu için Afganî, bir müddet ikamet edip evlendiği Yozgat�tan Çankırı�ya geldiği için Yozgat Şeyhi denilen nakşîbendi şeyhi Abdulvâhid Efendi�yi daha önceki yazılarımızda tanıtmaya çalışmıştık. Çankırı'da nakşibendîliği ilk neşreden kişinin bu zat olduğunu düşünüyoruz.

Çankırı�da Nakşibendiliği ilk tesis eden ve Astarlızâde Hilmi Efendi'nin şeyhi Çerkeşli Mehmed Hilmi Efendi�ye ilk nakşî telkinini yapan Nakşibendî şeyhi Abdulvâhid Efendi hakkında yazdığımız birinci yazıda şöyle demiştik: �Abdulvâhid Efendi ile bilgileri, Ahmet Talat Onay�ın Çankırı Şairleri kitabından aldık. Onay�ın kaydettiğine göre, bu zat, Çankırı�da �YOZGAT ŞEYHİ� diye tanınmıştır. Astarlızâde Hilmi Efendi(1876-1962) ile ilgili biyografide bahsi geçen Yozgatlı âlim de büyük ihtimalle Abdulvahid Efendi olmalıdır. Bu zatın diğer çalışmaları ve tarikat silsilesi hakkında şu an için başka bilgiye sahip değiliz Mevlânâ Halid halifeleri, Afganistan ve Hindistan�a da ulaşmış olduğuna göre Abdulvahid Efendi�nin de aynı Nakşbendî ekolüne mensup olması mümkündür. Bir diğer ihtimal, Mevlânâ Halid�in mürşidi Abdullah Dehlevî�nin başka bir halifesinden hilafet almış olmasıdır.(H.Duran�ın notu)�Bu hususta yeni bilgilere ulaştık. Kastamonu�dan bu bilgiyi ulaştıranlara müteşekkiriz. Tahminimizin ikincisi doğru çıkmış, Abdulvahid Efendi, hilâfeti Abdullah Dehlevî�nin diğer önemli bir halifesi, Muhammed Cân-ı Mekkî (Cânan)(ö.1850)' dan almıştır. Ancak, İmam-ı Rabbânî hz.lerinde birleşen ikinci bir tarikat silsilesi daha göze çarpmaktadır. Abdulvâhid Efendi�ye, Şeyh Abdüssettar Peşâverî vasıtasıyla ulaşan bu silsile, diğer kol ile Müceddid-i Elf-i Sânî İmam-ı Rabbanî�de birleşmektedir. Bu durumda Abdulvâhid Efendi�nin Çankırı'da neşrettiği ve halifeleri vasıtasıyla Kastamonu�ya ulaşan nakşîbendiyye kolu, Halidî değildir.

Abdulvâhid Efendi�nin halifesi, Çankırılı Hacı Kavukçuzâde Ahmed Hamdi Efendi(Vahyî) (ö.1891), emaneti Kastamonulu Muhammed Evliya Efendi�ye ulaştırmıştır.Hakkı DuranAbdülvahid Efendi nin mezar taşını okumaya çalıştım. Mezar Taşında tarih olarak 1300 yazmaktadır. yaklaşık olarak 1884 yılını işaret etmektedir. 6. satır hariç tamamını okuduk.mezar taşında şu metin yazılıdır."sene 13001. Pir-i kebir mihrü mahyi burcu seadet göçtü2. Manevi tahtı küh-i kasrı irşad göçtü3. Karaca Vakfa can-ü rabta nafi olan4. mecmu-i ilim ve kemal şeyhi mehabet göçdü.5. ya'ni Sübhani pir-i Hazreti AbdülVahid6. .......7. İrci'i ömrü işaretine mazhar oldu8. HU deyüp mürşidi mümtaz-ı ....   velayet göçtü9. Fevzi .... rahmeti ğayba erdi10. Merkez dairede Kutb-u keramet göçtü.Elfatiha"Bu kitabenin tamaını çözmek için çalışmalarıma devam edeceğim.yaptığınız hizmet için Allah razı olsun.saygılarımla
m.karamaz

Kaynak: www.cansaati.org/topluluk/forum_posts.asp?TID=679&get=last