İslam Ve Tasavvuf - ZİYAÜDDİN ABDURRAHMAN-I HALİS-İ TALEBANİ (KERKÜKİ) (K.S.)

Şeyh Abdurrahman Halis Kerküki (k.s) evliyanın büyüklerinden, zamanının birtanesi, asrının Kutbu…; İrşadı, cihanı güneş gibi aydınlatan bir Allah dostu…; Tasavvuf tarihinde eşine az rastlanır bir Mürşid-i Kamildir. 1797 tarihinde Irak’;ta Kerkük şehri civarındaki Taliban köyünde doğdu. Bu sebeple Talebani-Kerküki diye anıldı. Medrese tahsilini Süleymaniye ve Bağdat’;ta tamamladı ve ilmi icazet aldı. Abdurrahman Halis Hz.leri Tasavvufta feyz ve kemal menbaı olan Kadiri Tarikati’;ne mensub idi. Önce babası şeyh Ahmed Talebani’;den (k.s) feyz alan Şeyh Abdurrahman Halis, daha sonra Şeyh Seyyid Maruf (k.s) Hz.leri’;nden feyz alarak yetişmiş ve ariflerin, kamillerin ileri gelenlerinden olmuştur. Şeyh Abdurrahman Halis (k.s) Kadiri Tarikatı’;nın HALİSİYE şubesinin, kolunun kurucusudur. Tarikat-ı Aliye-i Kadiriyye’;de seyr-u sulukta özel bir usul uygulayarak şube sahibi olmuştur. Kendi ismine izafeten kurduğu bu şube HALİSİYYE-HALİSİLİK olarak anılmıştır.
İRŞAD HİZMETLERİ
Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’;in güzel ahlakının parlak bir temsilcisi olan Abdurrahman Halis (k.s) Hz.leri, insanlara çok faydalı oldu. Huzurunda yüzlerce talebe bulunurdu. Hakk aşıkları O’;nun huzurlu sohbetlerinde aradıklarını bulmanın verdiği neş’;e ve süruru içinde otururlar, feyz ve nur saçılan kelamlarından istifade ederlerdi. Her sene Bağdat’;a gider, Gavs-ul Azam Hz. Pir Abdülkadir-i Geylani (k.s.) Efendimiz’;in türbesindeki devrana başkanlık eder, halaka-i zikri yönetirdi. Kendisi zamanın en büyük Kadiri şeyhi idi. Dünyanın her tarafında tekkeleri, halifeleri ve sayısız müridleri vardı. Türkiye, Türkistan, Çin, Afganistan, Herat, Hindistan, Hicaz, Mısır, Filistin, Yemen, İran Horasan, Avrupa kıt’;ası O hazretin manevi evlatları sayesinde nurlanmıştır. ESERLERİ Şeyh Abdurrahman Halis Kerküki (k.s.) Hz.leri henüz gençlik çağlarında iken, fevkalade bir ilim ve irfan seviyesine yükselmiştir. Devrindeki tüm ilimlere vakıf olmuş ve Türkçe, Arabça ve Farsça’;yada tüm incelikleriyle hakim olmuştur. Hz. Şeyh’;in bilinen üç eseri mevcuttur. İlki Farsça ve Türkçe şiirlerinin toplandığı Divan’;dır. Dost ve yakınlarının arzusuyla iki defa yayımlanmıştır. Şiir söylemekte fevkalade bir kabiliyete malik idi. Şiirlerinde Mevlana Celaleddin-i Rumi (k.s.) Hz.leri, Mağribi Hz.leri gibi büyük zatların çizgisini tercih buyurmuştur. Şiirlernde "halis" mahlasını kullanırdı. Şiirleri baştan başa aşk ve hakikatin zevkiyle dopdoludur. İkinci eseri Hz.Pir Abdülkadir-i Geylani (k.s.) Efendimiz’;in hayatını, menakıbını anlatan "Behcet-ül Esrar" tercümesidir. Aslen Nur Ali Bahşi (k.s.) tarafından arapça olarak yazılan bu eseri, muhterem babası, Şeyh Ahmed Talebani (k.s.) Hz.leri’;nin arzusu üzerine mükemmel bir şekilde türkçeye tercüme etmiştir. Üçüncü eseri Kitab-ül Mearif fi Şerh-i Mesnevi-i Şerif’;tir. Mevlana Celaleddin Rumi (k.s.) Hz.leri’;nin Mesnevi’;sinin ilk 18 beytinin farsça yapılmış harika bir şerhidir. Elbette O’;nun en büyük eserleri, kemal ve fazilet sahibi binlece müridi, talebesidir. Ahlak-ı Muhammedi’;yi (s.a.s.) en güzel bir şekilde onların kalbine işlemiş, yazmıştır.

ONUN HAKKINDA ÖVGÜLER

Şeyh-ül İslam Hayderizade İbrahim Fasih Efendi; faziletli, derin Alim, Şeyh-ül İslamlık görevinde bulunmuş, sayısız Mürşid-i Kamil görmüş, aynı zamanda kendiside mutasavvıf olan bu kıymetli zat, haftalık tasavvuf mecmuası 4’;üncü sayısında bulunan yazısında, Şeyh Abdurrahman Halis Kerküki (k.s.) Hz.leri’;ni şöyle övmektedir: "Şeyh Abdurrahman Halis (k.s.) Hz.leri, Cenab-ı Peygamber’;in (s.a.v.) alemleri aydınlığa garkeden nurlu mühründen hissesini tamamıyla almış, Ariflerin en mükemmellerinden biridir. Bu cihetle sufilere mahsus yüceliklerle meşgul oldukları zaman himmetinin ve ruhaniyetinin alilikleri o kadar yükselirdi ki, lisan onun hakikatini beyandan aciz kalırdı. Fevkalade kamil bir mertebeye, ikram ve saygı gösterilen bir makama vasıl olmuştu.Yaranıyla sohbet ettikleri zamanlarda gayet hoş sözlü, tatlı dilli ve karşısındakine hürmetli idi. Tekkesinde her sabah ve akşam, müslüman yada gayr-i müslim bir kaç yüz muhtaç insan bulunurdu. Bazısına üzerindeki elbisesini dahi çıkarıp verirdi. Bir mecusi seyyah, O Hazreti’;n bu insani davranışlarından etkilenip müslüman olmuştu. Müntesibleri arasında valiler, paşalar, Alim ve Veliler, halktan ve idarecilerden yani her sınıftan insan vardı. Huzurunda vali ile köylü, zengin ile fakir eşit idi. Padişah AbdülMecid Han’;ın haremi Sultane Hatun, mana aleminden aldığı işaretlerle Hz.Şeyh’;e müride olmuştu. Gönderdiği hediyeleri Hz.Şeyh muhtaçlara dağıtırdı. Söz insanlık kitabının hangi sayfasına intikal ettirilse Şeyh Abdurrahman Halis (k.s.) Hz.leri’;nin muttasıf olduğu ahlaki faziletlerin şerh ve tafsilinin mümkün olmadığı görülür. Kendisinin Hakikat Aleminin ne kadar büyük bir Merd-i Kamil’;i olduğu anlaşılır. Şeyh Abdurrahman Halis Kerküki (k.s.) Hz.leri’;nin vefat tarihi 1858 dir. Türbesi meşhur bir ziyaretgahtır. O’;nun evsafı ciltlere, kitablara sığmaz. Cenab-ı Hakk şefaatlerine nail, himmet ve teveccühlerinden hisseyab eylesin. Amin. Bi Hürmeti Seyyid-il Mürselin, VelHamdülillahi Rabbil Alemin. Şah-ı iklim-i velayettir,güruh-ı Kadiri, Rah-ı aşkta z’;ül-keramettir güruh-ı Kadiri... Cümle erbab-ı tarikat bülbül-i şüridedir, Anlara bağ-ı letafettir,güruh-ı Kadiri... Damenin tutmuş bular Sultan Abdülkadir’;in, Mazhar-ı lütf-ı hidayettir,güruh-ı Kadiri... Gavs-ı Muhyiddin ihya eylemiş din-i Nebi, Revnak-ı lütf-ı hidayettir,güruh-ı Kadiri... Küntü kenzen kapısın,men aref miftahile, Fetheden şah-ı velayettir,güruh-ı Kadiri... Dahil ol dara,dil-i güruha,bi-teemmül Halisa, Sahib-i emn-ü emanettir,güruh-ı Kadiri... Eş-Şeyh Es-Seyyid Ziyauddin Abdurrahman Halis Talebani(k.s.a)
-----------------------------------

Vuslat-ı Yar isteyen Hicrane katlanmak gerek Merhem-i Yar isteyenHicrane katlanmak gerek... Her kim ister meydan-ı aşkta erlik göstere Başını top eyleyip cevgane katlanmak gerek... Gün gibi çekmek gerek her dem bulutlar kahrını Ay gibi bedr olmaya noksane katlanmak gerek... İster isen bir Züleyha talat ile yar ola Yusuf-ı Mısri gibi zindane katlanmak gerek... İster isen HALİSA kamınca ola her işin Yar-ı taba cahil-i nadane katlanmak gerek...
------------------------------------------------

Ey sevgili! Beden ülkemi aşkının hazinesi için harab ettim Onu, kalbimde canımın yerine koydum Derunumu senden gayrısının nakışlarından temizledim Gönlümü, aşkının gamı için hoş eyledim Talep çölünde, hüsnünün parlaklığının şuasından Vücudumu baştanbaşa, hareketli serap dalgası yaptım Ey zahid! Allah-ü Tealanın feyzine meyledersem beni mazur gör Ki ben dergahta bir kamil mürşide intisab ettim Cihanın gül bahçesine senin hüsnün gibi bir gül gelmemiş Onun için bu alemde, güzelliğinin aşkını seçtim Himmetim, feleklerin çatısındaki damlalara kadar ulaşsa ne çıkar Ki ömrümü, katı yüce bir padişahın yolunda sarf ettim Ey Halis! Medreseler içinde aşk arzusunu görmedim Onun için ilmimi, dergahta Allah-ü Tealanın feyzine karşılık rehin bıraktım... Eş-Şeyh Es-Seyyid Ziyaüddin Abdurrahman Halis Talebani(k.s) İstifade Edilen Kaynaklar:

1-Tomar-ı Turuk-u Aliyeden Kadiriyye Silsilenamesi - Halisiye şubesi bölümü. M.Sadık Vicdani
2-Sefinet-ül Evliya. Hüseyin Vassaf .cilt 1.
3-İslam Alimleri Ansiklopedisi Cilt 18. (Türkiye gazetesi )
4-www.muridan.com