|
 |
|
İSLAM VE TASAVVUF |
|
|
|
|
|
|
|
|
MUHAMMED EVLİYA EFENDİ (1844/45-1902) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1260 Rûmî(M.1844/45) yılında Kastamonu�da dünyaya gelmiştir. Küpcüğez mahallesi nüfusuna kayıtlıdır. Babasının adı Abdullah, annesinin adı Emine�dir.Medreseye devam ederken bir yandan da ticaretle meşgul olmuş; çarşı - pazarda urgan satmıştır. Topçuoğlu Camii avlusunda bulunan iki katlı binayı o yaptırmıştır. Medrese olarak faaliyete geçen bu binaya, ulemâdan oğlu Ahmet Ziyaeddin Efendi�ye izâfeten �Ziyâiyye Medresesi� adını verilmiştir.Çankırılı Hacı Kavukçuzâde Ahmed Hamdi Efendi�ye intisap ederek Nakşî hilafeti almıştır. Bize ulaşan silsilede yerine halifesi, Kastamonulu Muhammed İhsan Efendi geçmiştir. Afganistanlı, Yozgat Şeyhi diye bilinen Abduvâhid Efendi�nin oğlu Abdullah Zâhit Efendi�nin ondan hilafet alarak Kastamonu Ferhat Paşa Dergâhı Şeyhi olduğunu Ahmet Talat Onay kaydetmektedir.
Muhammed Evliya Efendi, 1902 yılında hacca gitmiş, hac farîzasını tamamlayamadan (Arafat�a çıkmadan) vefat ederek Cennetü�l Mu�allâ denilen kabristana Hz. Hatice türbesinin yakınına defnedilmiştir. Hayatta iken Hz. Hatice�yi çok andığı ve Mekke�den yazdığı mektuplara (yarım hacı) diye imza attığı belirtilmektedir ki, haccı tamamlayamayacağını bildiğine işarettir. 
Azizi Demircioğlu,Ahmet Ziyâeddin Efendi hakkında şu bilgileri kaydetmiştir: "1870 yılında Kastamonu�da doğmuştur. Meşhur Kurban Risâlesi müellifi Evliya Efendi�nin oğludur. Şehrimizdeki Askerî Rüştiyede öğretmen iken 1909 yılında yayınlanan Köroğlu Gazetesi�ne yazılar yazdı. 1914 yılında öldü. Hülasü�l- Efkâr (1315) adlı bir eseri vardır." (Aziz Demircioğlu, 100Yıllık Kastamonu Basınında Kim Kimdir, 1872-1972, 1980.)
TARÎKAT SİLSİLESİ
Abdulvâhid Efendi�nin daha önce tespit edemediğimiz tarîkat silsilesini Muhammed Evliya Efendi hakkında yazılan bir risâleden tespit ettik.
[1]. Buna göre, silsile iki koldan İmâm-ı Rabbânî Hâce Ahmed el-Fârûkî�de birleşmektedir. 24-İmâm-ı Rabbânî Hâce Ahmed el-Fârûkî(ö.1625)25-Eş-şeyh Seyyid Ahmed el-Benevrî
25-Eş-şeyh M. Ma�sûm el-Fârûkî
26- � Sa�dî Lâhûrî
26- � Muhammed Seyfüddin
27- � Abdü�l-Gâfûr Peşâverî
27- � Seyyid Nûr M. Bedevânî
28- � Sôfî Cemil Bey Peşâverî
28- � Habibullah Cân-ı Cânân
29- � Halife Muhammed Ali
29- � Abdullah ed-Dehlevî
30- � Mîr Muhammed Ali
30- � Muhammed Cân-ı Mekkî31- � Abdurrâhîm
31- � Abdulvâhid Afgânî32- � Muhammed Azîm
32- � Ahmed Hamdi-î Çankırî33- � Abdüssettâr Peşâverî
33- � Muhammed Evliyâ Ef.34- � Abdulvâhid Afgânî [ii]
34- � Muhammed İhsan Oğuz
35- � Ahmed Hamdi-î Çankırî[iii]
36- � Muhammed Evliyâ Efendi
37- � Muhammed İhsan Oğuz[iv]
[1] Bize bu kaynağı temin eden değerli dostumuz, Şeyh Şa�bân-ı Velî Kültür Vakfı başkanı Fikri YAZAN Beyefendiye teşekkürü borç bilirim.
[2] Çankırı�da Yozgat şeyhi diye bilinen Abdulvâhid Efendi(ö.1881). Astarlızâde Hilmi Efendi hakkında kıymetli bir eser kaleme alan Mustafa Aşkar, Abdulvâhid Efendi�yi (Yozgatlı âlim ve Abdulvâhid Efendi) şeklinde iki yerde zikretmiş olmasına rağmen (yazımızı görmediği için) ikisi arasında bir bağ kuramamış, hakkında herhangi bir bilgi vermemiştir. Abdulvâhid Efendi'nin Çankırı'daki kabri de henüz tespit edilememiştir.
[3] Çankırılı Hacı Kavukçuzâde Ahmed Hamdi Efendi(Vahyî, ö.1892/93).Abdulvahit Efendi vefat edince yerine Ahmet (Vahyî) Efendi geçmiştir.
[4] Muhammed İhsan Oğuz (1887-1991): M. Evliya Efendi�den ilk terbiyesini almakla beraber irşad icazetini Seyyid Ahmed Çapakçûrî�den almıştır(1921)
M. İhsan Oğuz; Nakşibendî şeyhi, yazar,kâtip, hüsn-ü hat ve Türkçe öğretmeni. Millî Mücadele�de önemli hizmetler yapmıştır. Eniştesi Ahmet Ziyaeddin Efendi�den medrese dersleri almıştır. 1938�de emekli olmuş, hayatını irşad çalışmaları ve eserler yazmakla geçirmiştir. 104 yıl gibi uzun bir ömür sürmüş, 1991�de Hakk�a yürümüştür. Basılmış bir çok kitabı vardır. Pîr-i Sânî�yi de konu olan eseri �ŞEYH ŞÂBAN-I VELÎ ve MUSTAFA ÇERKEŞÎ� bunlardan biridir.
Hakkı Duran
Kaynak: www.cansaati.org/topluluk/forum_posts.asp?TID=679&get=last |
|
|
|
|
|
|
|
|
Gönül Dostları |
|
|
|
|
|
|
